Pomoc społeczna
Pomoc społeczna od dnia 1 maja 2004 r. funkcjonuje na podstawie ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz. 593 z późniejszymi zmianami).
Pomoc społeczna umożliwia przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych tym, którzy nie są w stanie sami ich pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości. Wspiera ich w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwia im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka. Zadaniem pomocy społecznej jest także zapobieganie trudnym sytuacjom życiowym przez podejmowanie działań zmierzających do usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem.
Pomoc społeczną organizują organy administracji rządowej (minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego, wojewodowie) i samorządowej (marszałkowie województw, starostowie na poziomie powiatów oraz wójtowie, burmistrzowie (prezydenci miast) na poziomie gmin. Realizując zadania pomocy społecznej współpracują oni, na zasadzie partnerstwa, z organizacjami społecznymi i pozarządowymi, Kościołem Katolickim, innymi kościołami, związkami wyznaniowymi oraz osobami fizycznymi i prawnymi.
Prawo do świadczeń z pomocy społecznej przysługuje:
osobom posiadającym obywatelstwo polskie, mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
cudzoziemcom mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, posiadającym zezwolenie na osiedlenie się, zgodę na pobyt tolerowany lub status uchodźcy nadany w Rzeczypospolitej Polskiej,
obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego, przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którzy uzyskali zezwolenie na pobyt.
Pomoc społeczna polega w szczególności na:
przyznawaniu i wypłacaniu przewidzianych ustawą świadczeń,
pracy socjalnej,
prowadzeniu i rozwoju niezbędnej infrastruktury socjalnej,
analizie i ocenie zjawisk rodzących zapotrzebowanie na świadczenia z pomocy społecznej,
rozwijaniu nowych form pomocy społecznej i samopomocy.
Główne cele pomocy społecznej:
wsparcie osób i rodzin w przezwyciężeniu trudnej sytuacji życiowej, doprowadzenie - w miarę możliwości - do ich życiowego usamodzielniania i umożliwienie im życia w warunkach odpowiadających godności człowieka,
zapewnienie dochodu na poziomie interwencji socjalnej – dla osób nie posiadających dochodu lub o niskich dochodach, w wieku poprodukcyjnym i osobom niepełnosprawnym,
zapewnienie dochodu do wysokości poziomu interwencji socjalnej osobom i rodzinom o niskich dochodach, które wymagają okresowego wsparcia,
zapewnienie profesjonalnej pomocy rodzinom dotkniętym skutkami patologii społecznej, w tym przemocą w rodzinie,
integracja ze środowiskiem osób wykluczonych społecznie,
stworzenie sieci usług socjalnych adekwatnych do potrzeb w tym zakresie.
Kryteria przyznawania świadczeń z pomocy społecznej
Pomocy społecznej udziela się z powodu (art. 7 ustawy o pomocy społecznej):
ubóstwa,
sieroctwa,
bezdomności,
bezrobocia,
niepełnosprawności,
długotrwałej lub ciężkiej choroby,
przemocy w rodzinie,
potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzietności,
bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych,
braku umiejętności w przystosowaniu do życia młodzieży opuszczającej placówki opiekuńczo-wychowawcze,
trudności w integracji osób, które otrzymały status uchodźcy,
trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego,
alkoholizmu lub narkomanii,
zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej,
klęski żywiołowej lub ekologicznej.
Prawo do świadczeń przysługuje osobom i rodzinom, których posiadane dochody nie przekraczają kryteriów dochodowych ustalonych w oparciu o próg interwencji socjalnej, przy jednoczesnym wystąpieniu co najmniej jednej z w/ w okoliczności.
W systemie pomocy społecznej przez rodzinę rozumie się osoby spokrewnione i niespokrewnione, pozostające w faktycznym związku, wspólnie zamieszkujące i gospodarujące.
Od dnia 1 października 2006 r. kryterium dochodowym dla osoby samotnie gospodarującej jest dochód nie przekraczający kwoty 477,00 zł, natomiast dla osoby w rodzinie – kwoty 351,00 zł. Rada gminy, w drodze uchwały, może podwyższyć kwoty uprawniające do zasiłków okresowego i celowego.
Osobie odbywającej karę pozbawienia wolności nie przysługuje prawo do świadczeń z pomocy społecznej. Osobie tymczasowo aresztowanej zawiesza się prawo do świadczeń z pomocy społecznej. Za okres tymczasowego aresztowania nie udziela się świadczeń (art. 13 ustawy o pomocy społecznej).
Rodzaje świadczeń z pomocy społecznej
Ustawa o pomocy społecznej wprowadza podział świadczeń z pomocy społecznej na świadczenia pieniężne i świadczenia niepieniężne.
Pomoc społeczna przewiduje następujące świadczenia pieniężne:
zasiłek stały
zasiłek okresowy
zasiłek celowy
specjalny zasiłek celowy
zasiłek i pożyczka na ekonomiczne usamodzielnienie
Do świadczeń niepieniężnych zalicza się z kolei:
praca socjalna
bilet kredytowany
składki na ubezpieczenie zdrowotne
składki na ubezpieczenie społeczne
pomoc rzeczowa, w tym na ekonomiczne usamodzielnienie
sprawienie pogrzebu
schronienie
posiłek
niezbędne ubranie
usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania, w ośrodkach wsparcia oraz w rodzinnych domach pomocy
specjalistyczne usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania oraz w ośrodkach wsparcia
mieszkanie chronione
pobyt i usługi w domu pomocy społecznej
pomoc w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych, w tym w mieszkaniu chronionym, pomoc w uzyskaniu zatrudnienia, pomoc na zagospodarowanie- w formie rzeczowej dla osób usamodzielnianych
Ubieganie się o świadczenia z pomocy społecznej
Osoby chcące uzyskać pomoc w postaci świadczeń określonych w ustawie o pomocy społecznej mogą składać wnioski o pomoc w Ośrodku Pomocy Społecznej w Poniecu wraz z kompletem dokumentów.
Do wniosku należy dołączyć:
dokumenty potwierdzające osiągane dochody (netto)- np. zaświadczenie o wynagrodzeniu, odcinek od renty/emerytury, bądź zaświadczenie o wielkości posiadanego gospodarstwa rolnego w hektarach przeliczeniowych,
dokumenty potwierdzające stopień niepełnosprawności, tj. orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy oraz samodzielnej egzystencji lub orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy (orzeczenie lekarza orzecznika ZUS), bądź też orzeczenie zaliczające do I , II lub III grupy inwalidów,
potwierdzenie otrzymywania lub płacenia alimentów,
zaświadczenie o otrzymywanym stypendium socjalnym lub naukowym,
zaświadczenie o otrzymywanych świadczeniach rodzinnych i opiekuńczych,
zaświadczenie lekarskie potwierdzające długotrwałe leczenie,
zaświadczenie z Powiatowego Urzędu Pracy o pozostawaniu w ewidencji osób bezrobotnych lub poszukujących pracy,
rachunki imienne za zakupione leki bądź płatne badania potwierdzające wydatki ponoszone na leczenie,
inne dokumenty w zależności od sytuacji osoby/rodziny.
Wszystkie zaświadczenia o dochodach oraz zaświadczenia z Powiatowego Urzędu Pracy wymagane są za miesiąc poprzedzający złożenie wniosku.
Decyzje o przyznaniu lub odmowie przyznania pomocy wymagają uprzednio przeprowadzenia przez pracownika socjalnego rodzinnego wywiadu środowiskowego w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku.
Decyzje w sprawach świadczeń pomocy społecznej wydawane są w formie pisemnej w ciągu jednego miesiąca, a w sprawach szczególnie skomplikowanych nie później niż w ciągu dwóch miesięcy. Od każdej decyzji służy stronie prawo odwołania.